De zin van het leven
In ‘Man’s Search for Meaning’ beschrijft psychiater Viktor E. Frankl hoe hij Auschwitz overleefd heeft. Frankl, overleden op 92-jarige leeftijd in 1997, was zelfs in Auschwitz in staat om ondanks totale uitzichtloosheid de zin van het leven te blijven zien en te blijven voelen.
Eén van zijn vele inzichten is: het gaat niet om wat wij van het leven verwachten maar wat het leven van ons verwacht. De zin van het leven verandert volgens Frankl continu, aangezien het leven ieder moment iets anders van ons verwacht. De zin van het leven is daarom ook voor iedereen anders. Aangezien alles verandert, verandert de zin van het leven ook.
In Auschwitz viel bitter weinig te verwachten van het leven; het leven verwachtte van Frankl dat hij bleef doorgaan, dat hij zijn lijden aanvaardde, hoe moeilijk dat ook was.
Frankl’s verhaal houdt me al dagen ontzettend bezig.
Omdat lezen over de gruwelen van de Holocaust mij iedere keer opnieuw versteld doet staan.
Omdat ik blijf verwachten dat dingen gaan zoals ik verwacht dat ze gaan, terwijl ik de laatste tijd opmerk dat dingen eigenlijk zelden tot nooit gaan zoals ik verwacht dat ze gaan.
Omdat ik me de afgelopen week bij vlagen behoorlijk slecht heb gevoeld, en zijn ervaringen in Auschwitz mijn lijden behoorlijk in perspectief plaatsen (en dan druk ik me nog voorzichtig uit).
Omdat uitgaan van wat het leven van mij verwacht een prachtige manier is om met veel dingen om te gaan.
Ik denk dat het leven in ieder geval van ons allen verwacht dat wij accepteren dat lijden erbij hoort. ‘If you’re going through hell, keep going,’ zei Winston Churchill ooit. Je mag je slecht voelen, als je maar doorgaat.
We willen niet lijden, maar hoe harder we niet willen dat we lijden, des te harder we vaak lijden.
Laten we erkennen dat we allemaal lijden in plaats van ons lijden proberen te ontkennen. We mogen lijden, moeten zelfs lijden. Zonder nacht geen dag, zonder winter geen zomer, zonder dood geen leven, zonder lijden geen geluk.
‘There is only one thing that I dread: not to be worthy of my sufferings.’
-Fjodor Dostojevski