Geluk
Vandaag een guest post van mijn goede vriend Pieter van Megen
Vincent
‘Er is geen weg naar geluk, geluk is de weg’
–Boeddha
Onlangs was ik in Las Vegas. Toen ik er rondliep, was ik eerst overweldigd. Ik voelde me Alice in Wonderland. Bekomen van de verbazing viel vooral de tegenstelling tussen de protserige luxe van de casino’s en de talrijke bedelaars op. Uiteindelijk kwam ik tot de conclusie: dit is in een notendop wat er mis is met de wereld. Er is een wereld waarin mensen van gekkigheid niet weten wat ze met hun geld moeten doen, terwijl er een parallelle wereld is waarin mensen sterven van de honger. In Las Vegas is er een overeenkomst tussen de twee: beiden verliezen ze, niemand is gelukkig.
Er is onderzoek gedaan naar geluk en de relatie tussen geluk en economie, onder andere door de Nederlander Ruut Veenhoven. Hij stelde vast dat het welvaartsniveau dat we in Nederland in 1953 hadden al het maximale geluksniveau was dat met welvaart bereikt kan worden. Al het extra geluk dat we daarna hebben gekregen, wordt niet verklaard door welvaart maar vooral door persoonlijke vrijheid.
Geld uitgeven lijkt een morele plicht geworden. Als we geen geld uitgeven, gaat het slecht met de economie en slecht met ons. Banen gaan verloren en pensioenen kunnen niet betaald worden. Allemaal doordat de economie niet groeit. Het hele systeem is namelijk gebaseerd op groei, vrij naar Gordon Gekko uit de film Wall Street: groei is goed.
De groei is nu weg en dat is dus slecht. Links en rechts hoor je de hele tijd hoe erg dit is. Natuurlijk, als je je baan verliest, is dat zeker niet prettig. Maar denk eens aan het geluksonderzoek van Ruut Veenhoven. Onze iets afnemende welvaart zorgt er helemaal niet voor dat we minder gelukkig zijn.
Onlangs las ik een goed artikel in Trouw (lees dit artikel hier). Daarin werd economische groei en de noodzaak daarvoor heel simpel uitgelegd. Het artikel eindigt met de woorden: ‘Omdat iedereen op rijkdom uit is, vindt men het onaangenaam als een ander zijn doel bereikt’. Zo is het met geluk vaak ook. Mensen hopen dat andere mensen ongelukkiger zijn dan zij. Ze zouden zich veel beter kunnen bezighouden met hun eigen geluk. Dat hebben ze wél zelf in de hand. Bovendien zal een gelukkig mens zijn geluk willen delen.
Het economische systeem moet veranderen. Waarom? Omdat het niet houdbaar is en omdat we er niet gelukkiger van worden. De planeet wordt uitgemolken en mensen worden uitgebuit. Allemaal voor de mantra ‘groei is goed.’
Wat kun je hier zelf aan doen? Stop met geld uitgeven aan dingen die je niet nodig hebt en besef dat je nu al gelukkiger bent dan ooit. Misschien stort de economie dan wel helemaal in elkaar, maar hoe erg is dat nu werkelijk? Hoe erg is het dat er een einde komt aan een onhoudbaar en pervers systeem, dat alleen kan blijven bestaan door exploitatie van mens en natuur als het plaats maakt voor een systeem waarin het geluk van mensen centraal staat?
Met dank aan de minimalist voor het platform,
Pieter van Megen
Hoe erg dat is, ligt eraan hoe die transitie plaatsvindt. In een keer door een letterlijke ineenstorting van het systeem of geleidelijk door nog 20 jaar aan te modderen.
Heel egoïstisch hoop ik hiervoor toch nog wel mijn eigen huis te verkopen
Maar in ons huis kunnen drie gezinnen wonen zonder daadwerkelijk last van elkaar te hebben. De tuin kan mits goed gebruikt eten geven aan drie gezinnen. We hebben allemaal zo veel te veel. En iets inleveren heet ‘recessie’.
Mensen verdienen liever 50.000 euro als de buren 45.000 verdienen, dan 100.000 euro als de buren er 150.000 verdienen. Om meer te hebben. Het besef dat het ware geluk uit je leven komt en niet uit je spullen dat zal veel mensen nogal zwaar vallen denk ik. Beseffen dat je je hele leven in een leugen geloofde, dat is best pijnlijk. Dus liever consumeren, consumeren, consumeren tot er geen planeet meer over is om te consumeren. Met dank aan de Love Police (even zoeken op youtube).
Gelukkig zijn er ook steeds meer mensen die een tegengeluid laten horen`!
Hoi Gerlinde,
Klopt, de transitie is erg belangrijk. En geleidelijk is waarschijnlijk beter dan abrupt. Maar ergens moet een begin worden gemaakt. Dat gebeurt nu inderdaad al. Er zijn heel veel, vaak kleinschalige, projecten die zich richten op duurzaamheid, hergebruik van spullen en bundeling van krachten. Er zijn gelukkig inderdaad ook veel mensen die een tegengeluid laten horen, maar het zijn er nog niet genoeg, want de politiek kan nog steeds om die mensen heen en blijft zijn zelfde achterhoedegevecht voeren. En daar kan ik me vooral boos over maken, de enorme kortzichtigheid en gebrek aan langetermijnvisie bij onze politici. De politiek zou namelijk visie moeten tonen en lijnen uitzetten om de transitie naar duurzaamheid vorm te geven in plaats van krampachtig proberen een duidelijk falend systeem overeind te houden.
Goed, ik zou hier nog allerlei bomen kunnen opzetten over politiek en economie. Maar dat is niet waar het hier voor mij om gaat. Voor mij gaat het erom dat ik persoonlijk niet mee wil doen aan de bangmakerij en alle schetsen van rampzaligheid waar je dag en nacht mee bestookt wordt. Ik geloof in de kracht en de vindingrijkheid van de mens. En ik geloof in de enorme kracht van positiviteit en de cumulatieve opbrengst van alle positieve projecten die als paddestoelen de kop op steken. En ik wil erin geloven dat we samen het verschil kunnen maken om ook onze regeringen om te krijgen. Uiteindelijk moeten die niet altijd doen wat wij willen maar doen wat goed voor ons, ons land en onze kinderen is…met verantwoordelijkheidsgevoel en durf.
Geloof in jezelf, geloof in je eigen geluk en geloof erin dat je een verschil kunt maken…iedere dag weer.
Hartelijke groet,
Pieter
Hear hear!!
Als je niet meer dan vier jaar de tijd hebt om de boel te veranderen, dan heb je denk ik automatisch een kortetermijnvisie. Want de wereld ‘beter’ maken -voor de toekomst, niet voor het moment- kost tijd. Best veel tijd. En als je dan een klein beetje op weg zou zijn na vier jaar dan kiezen de mensen die -tijdelijk- enige hinder ondervinden van je besluiten, massaal voor een andere partij.
Misschien ben ik vreselijk traag maar het kostte mij ook dik twee jaar om te komen waar ik nu ben. En dat ben ik met man en twee kleine makkelijke kindjes. Niet de regering van een land met 16 miljoen mensen en nog eens een hele bos lobbyisten met vrindjes en belangrijke connecties met ook zo hun eigen belangen die aan je hoofd zeuren.
Naar mijn mening is het wachten op de politiek nutteloos en een stom excuus om op je luie reet te blijven zitten. Zelf kan je veel meer doen dan je denkt (of wil denken). Je hebt ‘de politiek’ niet nodig.
Maar inderdaad, je laatste zin
Ik heb het zeker niet over wachten op de politiek. Waar ik het over heb is het beinvloeden van de politiek, zodat de politiek zich weer bezig gaat houden met waarden die belangrijk zijn voor het land. En je hebt de politiek zeker niet nodig om iets te veranderen…maar het zou toch wel degelijk een heleboel helpen als de politiek mee zou helpen te veranderen.